ÇOCUKLARDA ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ

Zeka ile ilgili bir sorun yaşanmamasına rağmen öğrenme düzeylerine ilişkin olması gereken seviyede ve hızda ilerlememesi çocuklarda özel öğrenme güçlüğü olarak tanımlanmaktadır. Disleksi olarak tanımlanan özel öğrenme güçlüğü, 0-6 yaş arasında gözlemlenebilmekte, ancak asıl etkileri ve net bir şekilde ortaya çıkması, çocuğun okula başlaması ile görülmektedir.

Öğrenme Güçlüğü Nedir?

Hayatımıza 19. yüzyılda giren bir kavram olan disleksi yani özel öğrenme güçlüğü, okumada zorluk çekme anlamını taşıyan Latince bir kelimedir. Özel öğrenme güçlüğü, normal ya da normalin üstünde bir zekaya sahip olmasına rağmen çocuğun başta okuma, yazma ve matematik işlemleri olmak üzere, dinleme, anlama ve düşünme sürecinde zorluk yaşaması olarak tanımlanmaktadır.

Zekasına oranla daha düşük başarı seviyeleri ortaya koyan çocuk, yaşıtlarına oranla daha geride kalmaktadır. Doğuştan gelen bir özellik olan özel öğrenme güçlüğü, zeka sorunu ile bağlı değildir, görme ve işitme sorunlarına bağlı olarak da şekillenmemektedir.

Özel öğrenme güçlüğü nedenleri kesin olarak bilinmese de iki özellik üzerinde durulmaktadır. Bunların ilki genetik ve kalıtsal etkenler olarak tanımlanmaktadır. Bu fonksiyonda çocuk anne ve babasından aldığı genetik kodlar ile özel öğrenme güçlüğü yaşayabilir.

Özel öğrenme güçlüğü nedenleri arasında ikinci etken ise beyindeki yapısal ve işlevsel farklılıklar olarak değerlendirilmektedir. Bu durum fiziksel bir aksaklığın ortaya çıkışı olarak tanımlanmaktadır.

Özel Öğrenme Güçlüğü Belirtileri Nelerdir?

Özel öğrenme güçlüğü belirtileri, iki farklı dönemde ortaya çıkmaktadır. Bunların ilki okul öncesi dönemde görülen belirtiler olarak değerlendirilir. Okul öncesi dönemde özel öğrenme güçlüğü belirtileri olarak görülen konuşmanın gecikmesi ve kelimelerin doğru telaffuz edilememesidir. Konuşma gelişiminde yaşanan aksamalara ek olarak zayıf kavram gelişimi ve yetersiz motor gelişimi de özel öğrenme güçlüğü belirtileri arasında gösterilmektedir.

Okul öncesi dönemde ortaya çıkan bu sorun 5 yaş öğrenme güçlüğü seviyesinde pik noktaya ulaşmakta, sorun kendini iyiden iyiye belli etmeye başlamaktadır. 5 yaş öğrenme güçlüğü, çocukta yaşanan sorunun belirgin bir şekilde ortaya çıktığı dönem olarak kabul edilmektedir.

İlkokul döneminde görülen 1. sınıf öğrenme güçlüğü belirtileri okumanın öğrenilmesinde yaşanan sıkıntılar olarak kendini göstermektedir. Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar yaşıtlarına oranla okuma ve yazmayı öğrenmede zorlanmakta ve geride kalmaktadırlar.

İlerleyen sınıflarda da benzer sıkıntılar devam etmekte, özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocuk arkadaşlarına oranla öğrenme hızı ve niteliği bakımından istenen seviyeye yükselememektedir. Özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklar genel anlamda son derece zeki görünmelerine rağmen, akademik açıdan istenen seviyede başarı elde edememektedir.

1. sınıf öğrenme güçlüğü, çocuğun yaptığı bazı hatalar ile net bir şekilde ortaya çıkmaya başlayacaktır. Özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocuk bazı harfleri, rakamları ve kelimeleri karıştırır ve tersten yazma eğilimi ortaya koyar. Karıştırılan harfler b-d, m-n, ı-i ve g-ğ olarak ortaya çıkarken, genel olarak 2-5 ile 6-9 sayıları da seçilemez ve yerinde kullanılamaz.

Özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların kendi başlarına çalışma alışkanlıkları da gelişmemektedir. Öğrenme süreçlerini kontrol altında tutamayan, nasıl çalışacaklarını bilemeyen özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklar, belirli bir strateji uygulayamadıkları için başarı da elde edemezler.

Özel Öğrenme Güçlüğü Yaşayan Çocukların Motor Becerileri De Gelişmemektedir

Özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin özellikleri, motor becerilerinin gelişmemesi olarak da kendini göstermektedir. Top yakalama, ip atlama gibi etkinliklerde zorlanan çocuklar, sık sık sakarlık yapmakta ve düşmektedir. Bu düşmeler yaralanmaları da beraberinde getirmektedir. Bu aşamada ebeveynlere daha yüksek bir koruma görevi düşmektedir. Özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklarda görülen sorunlar arasında ince motor becerileri gerektiren aktiviteler yer almaktadır. Bu çocuklar ayakkabılarını bağlayamaz, düğmelerini ilikleyemez, ya da büyük zorluk yaşarlar. Özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin özellikleri birbirleriyle benzerlik göstermeyebilir. Her çocukta farklı etkiler ortaya koyan özel öğrenme güçlüğü, kademeli olarak da ortaya çıkabilir.

Öğrenme Güçlüğü Nasıl Yol İzlenmeli?

Özel öğrenme güçlüğü nasıl yol izlenmeli sorusu, bu problemi yaşayan ailelerin sıklıkla yanıt aradığı sorudur. Özel öğrenme güçlüğü genetik ya da tıbbi bir etkiden dolayı ortaya çıkabilir. Bu nedenle öncelikle medikal bir sorun yaşanıp yaşanmadığının tespiti gerekmektedir. Tanı ve değerlendirme süreçleri için tıbbi yol izlenmesi gerekmektedir. Nörolojik muayene, tetkikler ve tahliller, bu sürecin net bir şekilde belirlenebilmesi için önemli bir süreç olarak kabul edilmektedir.

Özel öğrenme güçlüğü tanısı için öncelikle zeka testi yapılmalıdır. Çocuğun normal bir zihinsel gelişime sahip olup olmadığı, özel öğrenme güçlüğü tanısının konması için bilinmesi gereken bir gerçekliktir. Özel öğrenme güçlüğü gruplarının belirlendiği özel testler ile çocuğun hangi alanlarda geri, hangi alanlarda normal olduğunun belirlenerek, gelişimlerine bu yönde destek sağlanması özel öğrenme güçlüğü sürecinde atılması gereken en önemli adımlardan biridir.

Özel Öğrenme Güçlüğü Destek Eğitim Programı

Özel öğrenme güçlüğü tedavisi tamamen eğitim olarak kabul edilmektedir. Özel öğrenme güçlüğü destek eğitim programı, tamamen bilimsel değerler üzerinde hazırlanan ve uzun yıllardır başarıyla uygulanan adımları içermektedir. Özel öğrenme güçlüğü destek eğitim programı, kesinlikle uzmanlar tarafından uygulanmalı, aileler de uzmanın talimatlarına ve yönlendirmelerin harfiyen uymalıdır. Normal ilkokul öğretmenleri ya da bu alanda eğitim almamış olan eğitimciler tarafından uygulanması sonuç getirmeyecek, özel öğrenim güçlüğü çeken çocuk açısından boşa kaybedilmiş zaman olacaktır.

Özel öğrenme güçlüğü destek eğitim programı, çocuğun gelişiminde yetersiz olan süreçlerin belirlenmesi ve uygun adımlar ile görsel, işitsel ve dokunma algılarının geliştirilmesine yönelik adımlar ile sürdürülmelidir. Uygun ve uzun süreli uygulanması gereken Özel öğrenme güçlüğü destek eğitim programı, istikrarlı bir çaba ile sonuç verecektir.

Öğrenme Güçlüğü Aileler Nasıl Yol İzlenmeli

Özel öğrenme güçlüğü sürecinde uzman kadar anne ve babalara da çok büyük görevler düşmekte, çaba harcamaları gerekmektedir. Öncelikle özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin özellikleri kabul edilmeli, bunun bir sorundan kaynaklandığı unutulmamalıdır. Yapılacak en büyük hata bu süreçte çocuğun suçlanması ve yargılanması olmaktadır. Sürecin sağlıklı ilerlemesinin yolu çocuk kadar ebeveynlerin de psikolojik olarak sağlıklı olmalarıdır. Bu nedenle anne ve babalar da destek almalı, sürece bilimsel yöntemlerle hazırlanmalıdır.

Çocuğun özel öğrenme güçlüğü destek eğitim programı sayesinde edindiği bilgi ve becerilerin evde de çeşitli oyunlar ve etkinlikler ile tekrarlanması, pekiştirilmesi adına son derece önemli kabul edilmektedir. Unutulmaması gerekir ki özel öğrenme güçlüğü Destek Eğitim Programı yaparak ve yaşayarak çok daha iyi sonuç alınan bir süreçtir.

Özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocuk her adımında teşvik edilmeli ve yüreklendirilmelidir. Küçük başarıların bile ödüllendirilmesi, çocuğun daha da istekli olmasını sağlayacak, özel öğrenme güçlüğü sürecinde etkin adımların atılmasına imkan tanıyacaktır.

Özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin özellikleri arasında sabırsız olmaları ve çabuk vazgeçmeleri de gösterilmektedir. Aynı zamanda, özel öğrenme güçlüğü destek eğitim programı uzun soluklu bir çaba gerektirmektedir. Bu nedenle en büyük ilaç ve destek sabır olacaktır.

Özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin özellikleri arasında diğer çocuklardan ayıran bazı artılar bulunacaktır. Bunların tespit edilmesi, gelişimin bu alanda yoğunlaştırılması son derece doğru bir adım olacaktır. Unutmayın, geçmişte özel öğrenme güçlüğü yaşamasına rağmen tarihin akışını değiştiren çok büyük isimler vardır. Neden sizin çocuğunuz da onlardan biri olmasın.