ÇOCUĞUNUZA ANLATMAK DURUMUNDA KALMAMANIZI DİLEDİĞİMİZ: SAVAŞ
“Ya burada da savaş çıkarsa”, “ Buraya da gelirler mi ?”, “Çok korkuyorum anne, ne yapacağız ?”
Bugünlerde televizyon, sosyal medya ve gazeteler savaş haberleriyle doluyken, çocuklar da bunlara bir şekilde izleyerek ve duyarak maruz kalıyor çocuklarınız size kafasını karıştıran bu cümlelerle sorular sorabilir çocuklarda, kaygı, endişe, panik gözlemleyebiliriz. Bilinmezlik çocuklar için kaygı vericidir. Savaş kavramı da çocuklar için soyut, anlamlandırması zor bir kavramdır bu yüzden gördükleri her şeyi sorabileceklerini unutmamalıyız. Yetişkinler olarak kendimizin de konuşmakta zorlandığımız bu savaş durumunu çocuklara anlatmak elbette ki zor ama çocukların sorduğu soruları anlamaya çalışmak, önemsemek, geçiştirmemek onları tatmin edecek uygun cevaplar vermek oldukça önemli. Çocuğunuz kafasını karıştıran bu soruları sorarken, önemli olan onun anlayabileceği şekilde cevaplar vermek, kendisini rahat hissetmesini sağlamak ve onlara güven vermektir. Çocuk için en güvenilir bilgi alma yolu bilgiyi anne babasından almasıdır.
Çocuklarınızla bu durumu nasıl konuşacağınıza bakalım.
Yaşına ve zihinsel sürecine uygun bir dil kullanın. Burada dikkat edeceğimiz önemli bir nokta var ki bu iletişimde çocuklara gerçek bilgileri vermeli bu gerçek bilgileri verirken çocuğa “ Her şey hallolmuş, savaş yarın bitecekmiş” gibi gerçek dışı umut vadedici cümleler kurmayalım. Çocuğunuzun sorduğundan fazla bilgiyi vermemeye çalışın. Küçük çocuklar için anlattıklarınızı somutlaştırabilir, basit ve daha anlaşılır cümleler kurmalısınız.
Güvende olduğunu hissettirin. Savaş ile ilgili gördükleri, duydukları özellikle küçük çocukların güven duygusunu daha çok sarsmış olabilir. ‘‘Şu anda biz senin yanındayız, güvendesin.’’ mesajını çocuğa iletmek çocuğun rahatlamasına yardımcı olabilir. Çocuklar zor zamanlarda fiziksel yakınlığa da ihtiyaç duyabilirler. Bu durumda ihtiyaçlarına göre çocuğunuzu kucaklayabilir, elini tutabilirsiniz. Rutinler aynı zamanda çocuklarda güvenlik duygusu da yaratır. Çocuk zor bir durumla karşılaştığında günlük rutini değiştirmemek ve her zaman yaptığınız şeylere devam etmek koruyucudur.
Ekran erişimini sınırlandırın. Ne kadar dikkatli olursanız olun çocuğunuzun televizyona ve özellikle sosyal medyaya erişimini tam olarak kontrol edemeyebilirsiniz. Çocuklar savaş haberlerini ve görsellerini bizler gibi değerlendiremez, ne algıladıkları nasıl algıladıkları onları çok zorlayabilir, korkutabilir. Savaşla ilgili haberleri ve sosyal medyayı sınırlandırarak çocukları aşırı endişelerden ve korkulardan uzaklaştırmalıyız. Çocuğunuzun yanındayken eşiniz ve arkadaşlarınız ile savaş konulu diyaloglarda kullandığınız ifadelere, kelimelere dikkat edin.
Duygularını ifade etmesine alan açın ve ona zaman tanıyın. Çocuk kaç yaşında olursa olsun bir birey olarak davranılmalıdır. Bu nedenle karakterinin ana parçalarından biri olan duygusal kimliğini göz önünde bulundurun. Çocuklar üzüntü, kaygı ve öfke hissettiklerinde bunu duygusal veya fiziksel belirtiler gösterebilirler. Böyle durumlarda onun yanında olduğunuzu hissettirin. Birlikte yaptığınız paylaşımlar esnasında çocuğunuzun duygusuna rehberlik etmek sizlere yardımcı olacaktır. Çocuğunuzun duygusunu görmezden gelmeden duygularını konuşmak, kendilerini ifade etmelerini sağlar. ‘’ Biz şu anda savaştan uzaktayız, savaş buraya gelmez korkma.’’ demek yerine ‘’ Son günlerde izlediğin haberler seni üzmüş, korkutmuş. Seni anlıyorum. Bana merak ettiklerini sorabilirsin.’’ demek çocuğunuza kendini daha anlaşılmış ve güvende hissettirir.
Konuşmak için zorlamayın. Çocuğunuzu bu konuda konuşmaya zorlamayın. Çocuklar bazen konuşmak istemeyebilir ve biz onları zorlamadan yanlarında olmalıyız. Bize ihtiyaç duyduklarında yanlarında olduğumuz mesajını vermeliyiz. “Şimdi konuşmak istemiyorsun, ne zaman konuşmak istersen buradayım” diyebilirsiniz.
Çocuklara savaşı anlatmak hassas bir süreçtir ama unutmayın ki çocukların bazen en çok ihtiyacı olan şey duygularını, düşüncelerini bir yetişkine rahatça ifade edebilmeleri, onlara burada ve yanında olduğumuzu göstererek kendilerini güvende hissetmelerini sağlamaktır.
Çocukların bütün kötülüklerden uzak olduğu bir dünya dileğiyle.
